Ψωρίαση: Παράγοντες, Συμπτώματα και Θεραπεία
Διάρκεια Θεραπείας
30
Προτεινόμενες Συνεδρίες
2-4 φορές/χρόνο
Η ψωρίαση είναι μια χρόνια πάθηση του δέρματος, η οποία οφείλεται σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Η ψωρίαση χαρακτηρίζεται από περιόδους εξάρσεων και υφέσεων, ενώ η ιδιαιτερότητα και η έντονη φύση των συμπτωμάτων της δημιουργούν πολλές φορές άγχος και έντονο συναισθηματικό φορτίο. Με τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές και σε συνεργασία με τον δερματολόγο πάντως, η διαχείριση της ψωρίασης συμβάλλει στη διατήρηση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.
«Η ψωρίαση επηρεάζει το 2 εως 3% του πληθυσμού»Τι είναι η Ψωρίαση;
Η ψωρίαση είναι μια χρόνια πάθηση του δέρματος, η οποία οφείλεται σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η ψωρίαση , είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, που εκδηλώνεται με δερματικές βλάβες αλλά μερικές φορές επηρεάζει και τις αρθρώσεις.
Η ψωρίαση είναι ασθένεια που προκαλεί το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα όταν «δίνει εντολή» για επιτάχυνση των κυττάρων του δέρματος. Έτσι, αντί ο κύκλος της ανάπτυξης και της απόρριψης των κυττάρων να διαρκεί περίπου έναν μήνα, η διαδικασία ολοκληρώνεται σε μερικές μέρες, με αποτέλεσμα νεκρά κύτταρα να συσσωρεύονται στην επιφάνεια του δέρματος σχηματίζοντας τις συγκεντρώσεις από λέπια, που είναι χαρακτηριστικές εκδηλώσεις στη ψωρίαση.
Οι δερματικές βλάβες, εμφανίζονται ως ροδαλές πλάκες με λευκά λέπια πάνω τους.
Αν και η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική, η πάθηση είναι κληρονομική και φαίνεται από «περνά» από οικογένεια σε οικογένεια.
Είναι γενικά αποδεκτό, πως γενετική προδιάθεση, ωστόσο δεν σημαίνει πως οι απόγονοι του ατόμου που πάσχει από ψωρίαση, θα εκδηλώσουν την νόσο σίγουρα.
Δεν πρόκειται για μια αλλεργική αντίδραση, ούτε οφείλεται στις διατροφικές συνήθειες.
Εκδηλώνεται σε όλες τις ηλικίες, αν και σε πολύ μικρότερο βαθμό σε άτομα της τρίτης ηλικίας. Έχει παρατηρηθεί, πως η εμφάνιση της ψωρίασης, είναι πιο έντονη σε άτομα με περιορισμένη έκθεση στον ήλιο και συνήθως εμφανίζεται σε σημεία του σώματος τα οποία ο ήλιος δεν βλέπει συχνά.
«Η ψωρίαση, μπορεί να επιδεινωθεί κατά τη χειμερινή περίοδο, που η έκθεση στον ήλιο είναι περιορισμένη»Ποιους αφορά η Ψωρίαση;
Η ψωρίαση αφορά άνδρες και γυναίκες ανεξαρτήτου εθνικότητας. Τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινήσουν αρχικά από 15 έως 25 ετών χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Άνδρες και γυναίκες φαίνεται ότι έχουν τις ίδιες πιθανότητες να νοσήσουν από ψωρίαση, η οποία αφορά και τα παιδιά.
Ψωρίαση Συμπτώματα & Τύποι
Η ψωρίαση μπορεί να «έρχεται» και να «φεύγει» φέρνοντας κάθε φορά εντονότερη ή πιο ελαφριά συμπτωματολογία. Οι πέντε βασικοί τύποι της ψωρίασης ανάλογα με τα συμπτώματα που προκαλεί είναι οι εξής:
Ψωρίαση κατά Πλάκας
Ο πιο κοινός τύπος ψωρίασης που προσβάλλει ποσοστό περίπου 80% των ασθενών. Παράγει φολιδωτά μπαλώματα, ερυθματώδεις πλάκες με αργυρόχρωμα λέπια, και εμφανίζεται κυρίως:
- στους αγκώνες
- στα γόνατα
- στο κάτω τμήμα της πλάτης
- στο τριχωτό της κεφαλής
Επίσης συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν στο πρόσωπο, στα χέρια, στα πόδια και στα γεννητικά όργανα.
Σταγονοειδής Ψωρίαση
Η σταγονοειδής ψωρίαση εμφανίζεται με μικροσκοπικά κόκκινα εξογκώματα σε σχήμα σταγόνας, που καλύπτουν κυρίως μεγάλο μέρος των χεριών και των ποδιών. Η σταγονοειδής ψωρίαση τείνει να εμφανίζεται σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες που αντιμετώπισαν λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού (στρεπτόκοκκος στον λαιμό )και μπορεί να προχωρήσει και να μην εμφανιστεί ποτέ.
Ανάστροφη Ψωρίαση
Η ανάστροφη ψωρίαση εμφανίζεται σε ευαίσθητες περιοχές του δέρματος οι οποίες τρίβονται μεταξύ τους, όπως:
- οι μασχάλες
- οι γλουτοί
- τα γεννητικά όργανα
Εμφανίζεται με έντονες κόκκινες, λείες κηλίδες. Η ανάστροφη ψωρίαση δεν εμφανίζει φολιδωτές πλάκες όπως άλλοι τύποι ψωρίασης, προφανώς, επειδή αναπτύσσεται σε υγρές περιοχές του σώματος.
Φλυκταινώδης Ψωρίαση
Η φλυκταινώδης ψωρίαση εκδηλώνεται με φλύκταινες, λευκά γεμάτα πύον επώδυνα, μη μολυσματικά εξογκώματα, που μπορεί να περιβάλλονται από κόκκινο φλεγμονώδες δέρμα. Η μορφή αυτή της ψωρίασης μπορεί να είναι τοπική επηρεάζοντας παλάμες χεριών και πέλματα ή γενικευμένη, οπότε χρειάζεται άμεσα ιατρική φροντίδα.
Ερυθροδερμική Ψωρίαση
Πιο σπάνια, σοβαρή μορφή ψωρίασης, η ερυθροδερμική ψωρίαση μπορεί να προκαλέσει έντονη η ερυθρότητα ή απολέπιση δέρματος, καθώς και πιο σοβαρά συμπτώματα όπως αφυδάτωση, πυρετό και διαταραχή του καρδιακού ρυθμού, οπότε απαιτεί εισαγωγή σε νοσοκομείο.
«Ο ασθενής με ψωρίαση μπορεί να αντιμετωπίσει περισσότερες από μία μορφές της νόσου»Ψωρίαση: Σημεία Εκδήλωσης
Ψωρίαση στο Κεφάλι
Η ψωρίαση μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο δέρμα και στο τριχωτό της κεφαλής. Η ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής εμφανίζεται στη γραμμή των μαλλιών και στο μέτωπο, κατεβαίνοντας μέχρι τα αυτιά και το πίσω μέρος του λαιμού. Ο δερματολόγος μπορεί να σας συστήσει τοπική θεραπεία με φαρμακευτικά σαμπουάν, κρέμες κ.λπ, φαρμακευτική αγωγή από το στόμα ή φωτοθεραπεία. Επειδή κάθε ασθενής ανταποκρίνεται διαφορετικά στις θεραπείες για την ψωρίαση μπορεί να χρειαστεί χρόνος μέχρι να βρεθεί η ιδανική για κάθε περίπτωση θεραπεία.
Ψωρίαση στο Πρόσωπο
Περίπου οι μισοί από τους ασθενείς με ψωρίαση εμφανίζουν συμπτώματα της και στο πρόσωπο. Ψωρίαση προσώπου εμφανίζεται κυρίως ανάμεσα στα φρύδια, στο δέρμα μεταξύ μύτης και άνω χείλους στο μέτωπο και στη γραμμή των μαλλιών. Επίσης, η ψωρίαση μπορεί να εμφανιστεί μέσα και γύρω από το αυτί και στον ακουστικό πόρο, στο στόμα (εσωτερικά και εξωτερικά), και σπανιότερα γύρω από τα μάτια.
Η ψωρίαση στο πρόσωπο πρέπει να αντιμετωπίζεται προσεκτικά καθώς το δέρμα είναι ιδιαίτερα ευάλωτο.
Ψωρίαση στα Χέρια & Πόδια
Περισσότεροι από 1 στους 10 ασθενείς με ψωρίαση αντιμετωπίζουν εκδηλώσεις στα χέρια και στα πόδια. Μάλιστα τα συμπτώματα μερικές φορές είναι τόσο έντονα, ώστε να επηρεάζουν την ποιότητα ζωής τους, την κινητικότητα, την εργασία, όπως και διάφορες καθημερινές εργασίες.
Οι τοπικές θεραπείες είναι μια συνήθης επιλογή για την ψωρίαση στα χέρια ή στα πόδια, ενώ υπάρχουν και φωτοθεραπείες ειδικά σχεδιασμένες για τα χέρια και τα πόδια. Η αγωγή από το στόμα χορηγείται όταν η κατάσταση είναι σοβαρότερη ‘η δεν υπάρχει ανταπόκριση σε άλλες θεραπείες.
Ψωρίαση Νυχιών
Σε πολλούς ασθενείς με ψωρίαση, η νόσος μπορεί να επηρεάσει και τα νύχια των χεριών ή των ποδιών τους. Οι περισσότεροι ασθενείς με ψωρίαση κατά πλάκας εκτιμάται ότι θα παρουσιάσουν και ψωρίαση νυχιών. Στη συγκεκριμένη μορφή ψωρίασης τα νύχια αποκτούν μικρά βαθουλώματα στην επιφάνεια τους, θρυμματίζονται, έχουν λευκή, κίτρινη ή καφέ απόχρωση ή ανυψώνονται από το δέρμα. Παρατηρώντας οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να απευθυνθείτε στον δερματολόγο σας. Η ψωρίαση νυχιών δεν υποχωρεί χωρίς θεραπεία, αντίθετα μπορεί να επιδεινωθεί.
Επίσης φαίνεται να συνδέεται και με την ψωριασική αρθρίτιδα.
Ψωρίαση: Φωτογραφίες
Τα συμπτώματα της ψωρίασης, εκδηλώνονται ως ψωριασικές πλάκες με λευκά λέπια και είναι αποτέλεσμα υπερπολλαπλασιασμού των δερματικών κυττάρων.
Ψωριασική Αρθρίτιδα
Ένα ποσοστό ασθενών με ψωρίαση εμφανίζει ψωριασική αρθρίτιδα, μια χρόνια φλεγμονώδη πάθηση, η οποία επηρεάζει τις αρθρώσεις των άνω και των κάτω άκρων ή/και της σπονδυλικής στήλης. Αν η ψωρίαση δεν διαγνωστεί έγκαιρα και δεν εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπεία, ο ασθενής κινδυνεύει με παραμορφώσεις των αρθρώσεων και με σοβαρές μη αναστρέψιμες αλλοιώσεις.
Αγχολιτική Ψωρίαση
Οι εξάρσεις της ψωρίασης «πυροδοτούνται» από διάφορους παράγοντες. Ένας από τους πιο κοινούς είναι το άγχος, όπως επιβεβαιώνουν επιστημονικές μελέτες, καθώς και μαρτυρίες ασθενών στο ιατρείο του δερματολόγου. Μαθαίνοντας να διαχειρίζεστε το άγχος σας και δείχνοντας συνέπεια στη θεραπευτική σας αγωγή συμβάλλετε στη μείωση των εξάρσεων της ψωρίασης.
Ψωρίαση: Επιβαρυντικοί Παράγοντες
Άλλοι παράγοντες που μπορεί να συνδέονται με εξάρσεις της ψωρίασης είναι:
- Ανεπάρκεια βιταμίνης D
- Ορισμένα φάρμακα
- Λοιμώξεις
- Τραυματισμός
- Έντονο στρες
- Κάπνισμα
- Παχυσαρκία
- Αλκοόλ
- Ξηρός κρύος καιρός
«Συζητήστε με τον δερματολόγο σας αν θέλετε να κάνετε τατουάζ ή κάποιο τρύπημα στο σώμα, καθώς θεωρούνται τραυματισμοί και μπορούν να προκαλέσουν έξαρση της ψωρίασης»Ψωρίαση & Διάγνωση
Η διάγνωση για την ψωρίαση του δερματολόγου βασίζεται στην κλινική εξέταση, όπως και στο πλήρες ιστορικό του ασθενούς, ενώ μπορεί να χρειαστεί και βιοψία δέρματος για να επιβεβαιωθεί διάγνωση. Η επίσκεψη στον δερματολόγο είναι απαραίτητη καθώς κάποιες φορές το αρχικό στάδια της πάθησης μπορεί να μοιάζουν με φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος, όπως το έκζεμα.
«Η συνεργασία με τον δερματολόγο είναι απαραίτητη αν πάσχετε από ψωρίαση, καθώς η νόσος είναι χρόνια, η οποία ελέγχεται με θεραπεία»Ψωρίαση & Θεραπεία
Πως φεύγει η Ψωρίαση;
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η ψωρίαση προς το παρόν δεν θεραπεύεται οριστικά. Ωστόσο, με τη βοήθεια του δερματολόγου σας μπορείτε να πετύχετε μια ικανοποιητική διαχείριση, η οποία προσφέρει μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς υποτροπές, με καθαρό δέρμα.
Οι θεραπευτική προσέγγιση η οποία εξατομικεύεται σε κάθε ασθενή, περιλαμβάνει δύο κύριες επιλογές, την τοπική θεραπεία και τη συστηματική αγωγή (χάπια), οι οποίες μπορεί να εφαρμοστούν συνδυαστικά μεταξύ τους.
Φαρμακευτικά Τοπικά Σκευάσματα
Ανάλογα βιταμίνης D, τοπικά κορτικοστεροειδή, τοπικοί αναστολείς καλσινευρίνης, με ενυδατική και κερατολυτική δράση.Συστηματική Αγωγή
Αντιμεταβολίτες, ρετινοειδή, ανοσοκατασταλτικοί-ανοσοτροποποιητικοί και βιολογικοί παράγοντες.
«Όσο γρηγορότερα μιλήσετε με τον δερματολόγο σας για τα συμπτώματα της ψωρίασης, τόσο καλύτερα για τη διαχείριση και τον έλεγχο της»Ψωρίαση: Μύθοι & Αλήθειες
Μύθος #1
Η ψωρίαση επηρεάζει μόνο το δέρμα.
Αλήθεια: Η ψωρίαση συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση και άλλων ασθενειών όπως ο διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και η κατάθλιψη.
Μύθος #2
Η ψωρίαση οφείλεται σε συνθήκες κακής υγιεινής.
Αλήθεια: Η ψωρίαση είναι ένα χρόνια, φλεγμονώδες νόσημα που επηρεάζεται από δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού και όχι από το πόσο συχνά κάνετε ντους.
Μύθος #3
Η ψωρίαση είναι μεταδοτική.
Αλήθεια: Η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική. Δεν θα κολλήσετε ψωρίαση με τη χειραψία, την αγκαλιά, το κολύμπι στην ίδια πισίνα ‘η τη σεξουαλική επαφή.
Μύθος #4
Η ψωρίαση δεν επηρεάζει τα παιδιά.
Αλήθεια: Η ψωρίαση δεν κάνει εξαιρέσεις και μπορεί να επηρεάσει και τα παιδιά.
«Ο συνδυασμός της φαρμακευτικής αγωγής για την αντιμετώπιση της ψωρίασης, με την παροχή βοήθειας από ειδικό ψυχολόγο, μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της νόσου, μιας και το στρες αποτελεί σημαντικό παράγοντα επιδείνωσης»Ζήτησε τη βοήθεια ειδικού.
Η ψυχική υγεία είναι εξίσου σημαντική με την σωματική και συνδέονται άμεσα.
Η εμφάνιση της ψωρίασης μπορεί να προκαλέσει ψυχολογικές διαταραχές στα άτομα που την εκδηλώνουν, οπότε η παροχή ψυχολογικής βοήθειας από ειδικό είναι απαραίτητη.
Μην πειράζεις τις δερματικές βλάβες.
Αυτή η συνήθεια, εκτός από ότι προκαλεί επιθυμία για συνεχή κνησμό, επιδεινώνει τις βλάβες ακόμα περισσότερο οπότε καθυστερεί και την ύφεση τους.
Απόλαυσε τον ήλιο!
Ο ήλιος μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της νόσου, άρα θα πρέπει να προσπαθήσεις να βρίσκεσαι στον ήλιο, βέβαια πάντα με την απαραίτητη προστασία με τη χρήση αντηλιακής κρέμας.
Συχνές Ερωτήσεις
Η ψωρίαση είναι μεταδοτική;
Όχι, πρόκειται για ένα αυτοάνοσο νόσημα, που δεν μεταδίδεται, αλλά εκδηλώνεται κυρίως σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση ,δηλαδή λόγω κληρονομικότητας.
Υπάρχουν τροφές που απαγορεύονται στην ψωρίαση;
Ορισμένα τρόφιμα όπως τα γαλακτοκομικά, τα εσπεριδοειδή, τα προϊόντα που περιέχουν γλουτένη, λαχανικά όπως οι ντομάτες και οι πιιπεριές καθώς και το αλκοόλ, μπορεί να συμβάλλουν στις εξάρσεις της ψωρίασης κατά πλάκας. Σε κάθε περίπτωση καλό είναι να συζητάτε με τον δερματολόγο σας και τις αλλαγές που αποφασίζετε στη διατροφή σας.
Νιώθω κόπωση. Μπορεί να φταίει η ψωρίαση;
Ναι, η ψωρίαση μπορεί να είναι ο ένοχος για την κόπωση που νιώθετε. Μιλήστε με τον γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να τροποποιήσει την αγωγή που παίρνετε και να σας δώσει συμβουλές για υγιεινό τρόπο ζωής, που συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κόπωσης.
Τελικά πως φεύγει η ψωρίαση;
Με τη θεραπεία που θα συστήσει ο γιατρός θα «φύγουν» τα συμπτώματα της ψωρίασης, τα οποία, όμως, μπορεί να επιστρέψουν. Γνωρίζοντας και αποφεύγοντας τι προκαλεί έξαρση στην ψωρίαση, πετυχαίνετε μεγάλα χρονικά διαστήματα ύφεσης.
Η ψωρίαση και η ψώρα είναι το ίδιο;
Η ψωρίαση και η ψώρα, είναι δύο εντελώς διαφορετικές παθήσεις μεταξύ τους, ενώ εκδηλώνονται από διαφορετικά αίτια.
Η ψώρα είναι μια παρασιτική μεταδοτική νόσος, ενώ η ψωρίαση είναι αυτοάνοσο νόσημα που δεν μεταδίδεται και έχει κληρονομική βάση.
Η ψωρίαση επηρεάζει την σεξουαλική ζωή του πάσχοντος;
Άμεσα όχι, έμμεσα ναι. Πρόκειται για αυτοάνοσο νόσημα, άρα δεν επηρεάζει τις λειτουργίες του οργανισμού, άρα ούτε και την σεξουαλική απόδοση.
Ο μόνος τρόπος να επηρεάσει η ψωρίαση την σεξουαλική ζωή, είναι το αρνητικό αντίκτυπο που έχει στην ψυχολογία του πάσχοντος. ( χαμηλή αυτοεκτίμηση,μειωμένη διάθεση για σεξουαλική πράξη κ.α.)
Βιβλιογραφία
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448194/#article-27961.s7
- https://www.aad.org/public/diseases/psoriasis/what
- https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/psoriasis
- https://www.cdc.gov/psoriasis/index.htm
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22852-inverse-psoriasis
- https://www.psoriasis.org/psoriasis-statistics/